La Paz, de officieuze hoofdstad van Bolivia, is een fascinerende stad vol tegenstellingen. Sommigen vinden het fantastisch, anderen benauwend, maar wat u er ook van mag vinden, de stad zal een onuitwisbare indruk op u achterlaten.
La Paz of La Ciudad de Nuestra Señora de La Paz, zoals de stad oorspronkelijk heette, werd gesticht in 1548. De lagere ligging in een natuurlijke kom, bood de Spanjaarden bescherming tegen de hoogte en het harde klimaat van de Altiplano. In de koloniale tijd stond de stad nog in de schaduw van steden als Potosí en Sucre, maar dat veranderde in de tweede helft van de achttiende eeuw en het begin van de negentiende eeuw mede dankzij de strijd om onafhankelijkheid.
Sinds 1899 is La Paz is de administratieve hoofdstad en belangrijkste stad van Bolivia. Hier zetelt de regering en het congres. Ook de belangrijkste instituten en buitenlandse vertegenwoordigingen zijn er gevestigd. In La Paz zelf wonen ongeveer 1 miljoen mensen, maar als de inwoners van El Alto worden meegeteld, kom je al snel uit op 2 miljoen. Daarmee is het de op één na grootste stad van Bolivia, na Santa Cruz de la Sierra. El Alto, ooit een voorstad van La Paz, voor inheemse migranten, is tegenwoordig een autonome stad met een eigen bestuur. Naar schatting is 90 – 95 % hier van Aymara origine. De stad staat symbool voor het nieuwe bewustzijn van de Aymara indianen, die met oud-president Evo Morales en zijn beweging Movimiento al Socialismo (MAS) goed vertegenwoordigd in de nationale politiek.
De stad:
La Paz is gelegen in een natuurlijke kloof, een soort kom, die helemaal volgebouwd is. De eerste blik op de stad zal u nog lang heugen, ronduit overweldigend! De 6088 meter hoge Huayna Potosí en de 6438 meter hoge Illimani-berg domineren het omliggende landschap en lijken over de stad te waken. De stad kenmerkt zich door enorme hoogteverschillen. Het centrum van La Paz ligt op een hoogte van 3600 meter. De hoger gelegen delen van La Paz en El Alto liggen op een hoogte van ruim 4000 meter, terwijl de rijke wijken van Zona Sur enkele honderden meters lager gelegen zijn, op 3200 meter. In zijn algemeenheid geldt: hoe lager je komt, hoe rijker de bevolking.
In de hoger gelegen wijken en in El Alto overheerst de Aymara-cultuur. Het straatbeeld wordt bepaald door straatmarkten en traditioneel geklede Aymara vrouwen met hun lange vlechten, karakteristieke bolhoedjes en wijde plooirokken. Het verkeer is chaotisch met duizenden minibusjes, die toeterend en de bestemmingen roepend, naar passagiers zoeken. Een groot deel van de bevolking is werkzaam in de informele economie, maar er is ook een snel groeiende klasse met rijke Aymara´s. In de rijke wijken van Zona Sur is het straatbeeld compleet anders. De bewoners van deze wijken zijn overwegend wit en welgesteld. In Zona Sur vindt u grote villawijken, luxe winkelgebieden, mooi aangelegde parken en moderne woontorens. De parken zijn er netjes onderhouden en de SUV´s en Mercedessen domineren het straatbeeld. Het zijn twee totaal verschillende werelden, die samenkomen in het centrum van de stad.
De stad heeft, behalve de San Francisco kerk en het Plaza Murillo weinig echt aansprekende monumenten, maar de sfeer en het straatbeeld vergoeden veel. La Paz is een chaotische stad, met langzaam rijdend verkeer, getoeter, straathandel en een wirwar van straten zonder duidelijke patroon. Het enige houvast dat u hier heeft is dat wanneer u naar beneden loopt waarschijnlijk vanzelf weer op de centrale boulevard de Prado uitkomt.
De Plaza Murillo is het politieke centrum van de stad, met het regeringspaleis, de kathedraal en het congresgebouw. In de straten daaromheen staan vele overheidsgebouwen en andere instituten. Het plein zelf is autoluw en is een oase van rust in vergelijking met het veel drukkere Plaza San Francisco en de Prado. In dit deel van het centrum staan nog enkele mooie oude gebouwen en bevinden zich de belangrijkste musea. Calle Jaén, is de laatste koloniale straat van La Paz met enkele interessante musea, kunstateliers en oude cafés.
Plaza San Francisco is het kloppende hart van de stad. Aan dit plein zijn de centrale markt en de San Francisco-kerk gelegen. De San Francisco-kerk is een mix van barokke en mestiezen architectuur. In het aangelegen kloostercomplex is een interessant museum gevestigd. Het plein functioneert als centraal ontmoetingspunt en is het startpunt van vele protestmarsen.
Achter de San Francisco-kerk ligt de toeristische wijk Rosario met de Sagarnaga en Linares als belangrijkste (toeristen)straten. Hier vindt u een grote concentratie aan ho(s)tels, restaurants en cafés, en kunt u prachtig handwerk kopen, van schilderijen, textiel, muziekinstrumenten en ander handwerk en souvenirs. Hier bevindt zich ook de beroemde heksenmarkt, waar u uw toekomst kunt laten lezen in cocabladeren door de zogenaamde ´brujos´ en met tientallen winkeltjes met offer-tafeltjes, amuletten en beeldjes, talismannen, lama-foetussen en allerlei natuurlijke kruiden en middeltjes tegen welke kwaal dan ook. Naarmate u verder omhoog loopt, verandert het straatbeeld met talrijke markten waar Aymara-vrouwen met de kenmerkende bolhoedjes, lange vlechten en wijde plooirokken de markten afstruinen.
De Plaza San Francisco is het begin van de Prado, de centrale boulevard die het centrum door midden snijdt, met aan weerszijden hoge gebouwen. Als San Francisco het kloppende hart van de stad is, dan is de Prado de aorta van de stad waar de mensenmassa´s zich een weg doorheen proberen te banen. Aan het andere eind van deze boulevard bevindt zich de Plaza del Estudiante en de UMSA, de bekendste universiteit van de stad en daarachter het veel modernere Sopocachi.
La Paz vanuit de lucht: De Teleférico (kabelbaan)
Sinds 2014 kunt u zich door de lucht verplaatsen en de stad vanuit de lucht bewonderen met de Teleférico. Inmiddels zijn er al acht kabelbaan-lijnen in gebruik die de verschillende delen van de stad met elkaar verbinden, een uitstekend alternatief voor het chaotische en verstikkende verkeer op straatniveau. Met de rode lijn reist u vanuit het centrum naar de rand van El Alto. Op donderdagen en zondagen heeft hier de grootste markt van Latijns-Amerika, de feria de 16 de Julio plaats. Op deze boeiende markt is werkelijk van alles te koop, van vrachtwagens, electronica, huisdieren, kunst en artefacten, namaakproducten en tweedehandsspullen.
Behalve georganiseerd middels een klassieke stadstour of alternatieve stadswandeling kunt u deze stad ook prima zelf ontdekken, al is de kans groot dat u af en toe zult verdwalen. Prettige wetenschap is dat u, als u naar beneden loopt, vanzelf weer op de prado-boulevard uit zult komen. Indien u over slechts over weinig tijd beschikt en de belangrijkste raden wij aan om voor een georganiseerde tour te kiezen. Zo krijgt u een veel beter idee van de geschiedenis en het hedendaagse leven in deze veelzijdige metropool. Bij de klassieke stadstour bezoekt u ook de Valle de la Luna (Maan Vallei), gelegen op 10 km van het centrum in Zona Sur. Dit geërodeerde landschap met bizar gevormde kleiformaties, lijkende op stalagmieten, roept bij sommige mensen associaties aan de maan op.
Het archeologische complex van Tiwanaku is absoluut een aanrader, zeker voor mensen met een interesse in oude beschavingen. Tiwanaku is één van de meest toonaangevende oude culturen van de Andes, en heeft een grote invloed gehad op latere beschavingen, waaronder ook de Inca´s. De beschaving ontwikkelde zich naar schatting vanaf 1500 voor Christus aan de oevers van het Titicacameer en kende een bloeitijd tussen 200 en 1000 na Christus, waarin Tiwanaku verstedelijkte, en uitgroeide tot ceremonieel centrum. De belangrijkste tempels en bewerkte monolieten stammen uit deze tijd.
Een ander populair uitstapje is Chacaltaya, het voormalig hoogste ski-oord van de wereld. Vanaf El Alto kronkelt de onverharde weg zich een weg naar boven door een prachtig berglandschap. Onderweg heeft u prachtig uitzicht op bergmeren en de 6088 meter hoge Huayna Potosí. Uiteindelijk bereikt u het skicentrum met de karakteristieke berghut waar men vroeger de skilift naar de top van de piste nam. Hiervandaan kunt u, als u nog wat adem over heeft, naar de top van de Chacaltaya sjokken. Deze ligt op een duizelingwekkende hoogte van 5420 meter, en biedt een fenomenaal uitzicht op de besneeuwde toppen van de Cordillera Real en de uitgestrekte Altiplano. De gletsjer die hier sinds mensenheugenis lag, is net als veel andere tropische gletsjers slachtoffer geworden van de opwarming van de aarde. In 2010 smolt het laatste stukje gletsjer. Nu wordt de berg enkel nog bezocht door toeristen en is er een onderzoekscentrum voor Soroche en de staat symbool voor de opwarming van de aarde en verwierf internationaal bekendheid als eerste tropische gletsjer die verdween door de opwarming van de aarde.
Net buiten La Paz achter Zona Sur liggen nog enkele mooie maar veel minder bekende natuurlijke attracties, waaronder de Palca Canyon, La Muela del Diablo (de Duivelskies) en de Valle de las Animas. De laatste is een veel grotere versie van de eerder genoemde Maanvallei, maar trekt vreemd genoeg bijna geen bezoekers. Een combinatie van een wandeltocht door de schitterende Palca Canyon, met een kort bezoek aan de Valle de las Animas, is een echte aanrader. Niet alleen ziet u zo een groot deel van La Paz, maar ook komt u op het platteland en geniet u van een spectaculair uitzicht op de 6364 meter hoge Illimani. Een ideale manier om even aan de drukte van de stad te ontsnappen.
Vanuit La Paz rijdt u in vier uur (met stops voor sightseeing) naar Coroico in de Yungas, een subtropisch gebied met weelderig groene bossen, watervallen en coca- en fruitplantages. Deze streek kunt u bezoeken via een dagtour met privéchauffeur en optionele gids, of voor de waaghalzen, op de fiets!
De afdaling over de Death Road is één van de meest spectaculaire mountainbiketochten ter wereld. Deze 64 km lange rit naar de tropische Yungas mag met recht een gevaarlijke uitdaging worden genoemd. Avonturiers en waaghalzen zullen deze uitdaging graag aangaan, maar de MTB-tocht over de dodenweg mag absoluut niet onderschat worden. Tot de opening van een nieuw aangelegde asfaltweg in 2005 was dit de gevaarlijkste weg ter wereld, elke week verdween er wel een auto, bus of vrachtwagen in de diepte. Sinds de opening van de nieuwe weg wordt de oude dodenweg enkel nog maar gebruikt door de mountainbikers die hier door een adembenemend mooi landschap naar beneden sjezen.
Het avontuur begint op de 4700 meter hoge La Cumbre-bergpas. Hier start de 64 km lange afdaling (95% is downhill) naar het 3500 meter lager gelegen Yolosa. Het eerste deel van de tocht kunt u aan uw fiets wennen en daalt u in hoge vaart over een brede asfaltweg totdat u bij de splitsing komt aan de rand van het nevelwoud. Hier, aan het begin van de oude dodenweg, begint het avontuur pas echt. De smalle weg voert door een spectaculair groen berglandschap langs watervallen en diepe ravijnen en eindigt in het tropisch warme Yolosa. Het landschap verandert voortdurend en de ondergrond is rotsig met platgereden grint en losse stenen en kuilen in de weg. Opperste concentratie is dus vereist; de tour operator zal voor foto- en filmmateriaal en technische assistentie zorgen, zodat u op de weg kunt letten, en optimaal kunt genieten van de schitterende landschappen. Gaandeweg wordt het minder vochtig en warmer, en zal u zich ontdoen van laagjes kleding, die in de volgauto kunnen worden gelegd. Bezweet en onder het stof arriveert u na vier a vijf uur fietsen uiteindelijk in het tropische Yolosa, op een hoogte van 1200 meter. Na afloop wordt u naar het iets hoger gelegen Coroico gebracht, waar u zich kunt opfrissen en de lunch wordt geserveerd. Aan het eind van de middag wordt u weer teruggebracht naar La Paz.
Coroico
Eventueel kunt u hier ook blijven overnachten. In Coroico vindt u aantrekkelijk gelegen accommodaties. De meeste van deze accommodaties zijn vrij eenvoudig en richten zich op backpackers of Boliviaanse families. Stijlvolle en luxe onderkomens zult u hier niet vinden, maar dat hoeft ook niet, want hier verblijven is al luxe genoeg. De betere hotels beschikken over een tuin met zwembad en bieden een fenomenaal uitzicht over de groene bergvalleien en de besneeuwde toppen van de Cordillera Real. Vanuit Coroico kunt u mooie wandelingen maken, bijvoorbeeld naar een drietal nabijgelegen watervallen of naar de Vagantes-rivier.
Op 45 minuten rijden van Coroico, ligt het door citrus en coca-plantages omgeven Tocaña, een gemeenschap van Afro-Bolivianen, die hier via de slavernij terecht zijn gekomen. Dit is de wieg van de Saya-muziek, bekend om zijn opzwepende ritmes en energieke dans. Bezoek zeker ook het wildlife rescue center Senda Verde in Yolosa, het levenswerk van de Boliviaanse Vicky en de Chileense Marcelo die opvang bieden aan een groot aantal geredde en verwaarloosde dieren. De dieren krijgen hier de kans te herstellen en ontvangen hier een dierwaardig bestaan. De schildpadden, apen en macaws leven hier vrij, de menselijke bezoekers daarentegen zijn gekooid.
Trektochten of klimmen
Behalve op de fiets kunt u het nevelwoud en de subtropische Yungas ook te voet verkennen. De twee populairste trektochten zijn de 3-daagse Choro-trail en de 2 of 3-daagse Takesi-trail. De Choro Trek begint op een hoogte van ruim 4700 meter en eindigt 55 km verder op een hoogte van rond de 1300 meter. Het door de Inca´s aangelegde pad brengt u van het hooggebergte naar de groene en tropische Yungas met watervalletjes, fruitbomen en coca-plantages. Dit zijn originele Inca Trails, maar in tegenstelling tot de wereldberoemde Inca Trail zult u hier slechts sporadisch andere wandelaars tegenkomen.
La Paz, is ook een uitvalsbasis voor (meerdaagse) trektochten door het hooggebergte van de Cordillera Real en voor een bezoek aan de Pampa´s en het Nationale Park van Madidi. En dan is er ook nog de 6.088 hoge Huayna Potosí, één van de makkelijkst te beklimmen Andespieken van boven de 6000 m, de ultieme uitdaging voor beginnende bergbeklimmer. Er zijn 2 en 3-daagse tochten, bij de 3-daagse tocht begint u met een trainingsdag in klimtechnieken.