Het Amazone Regenwoud
De Peruaanse Amazone
Peru is een ongelofelijk veelzijdig land, met een een grote variatie aan landschappen en een ongekende biodiversiteit. De diversiteit in flora en fauna is nergens zo groot als in het Amazonegebied. Hier worden zeer regelmatig nog nieuwe dier- en plantensoorten ontdekt, waarvan ook veel unieke soorten, die nergens anders ter wereld voorkomen. Dit is ook het leefgebied van inheemse indianenstammen die geen contact hebben met buitenwereld, en geïsoleerd leven ver weg van de moderniteit.
Het Amazonegebied beslaat meer dan de helft van het Peruaanse grondgebied, het grootste deel van de Peruaanse Amazone bestaat uit laagland-jungle en is gelegen in het noordoosten van het land in het Departement Loreto, waarvan Iquitos de hoofdstad is. Dit uitgestrekte gebied met laagland-jungle, ook wel bekend als het Amazonebekken, wordt gekenmerkt door water, met brede rivieren, meren, moerassen en overstromende bossen.
In Zuid-Peru liggen de twee bekendste natuurreservaten van het land: Manu en Tambopata, beide zijn gelegen in het departement Madre de Dios. Deze beschermde gebieden liggen dichter tegen de Andes aan. Door de hoogteverschillen, en de variëteit aan ecosystemen is hier sprake van een extreem hoge biodiversiteit.
Direct naar:
De wouden van de Madre de Dios-regio zijn van tijd tot tijd een natuurlijk toevluchtsoord geweest voor planten- en diersoorten: de Amazone is herhaaldelijk getroffen door droge periodes, waarbij alleen nattere “eilanden” regenwoud overbleven, omringd door droger grasland. Onderzoekers geloven dat de Madre de Dios zo’n “eiland” was. Dier- en plantensoorten weken hier naar uit. Vervolgens bleef de regio miljoenen jaren onaangetast, wat de enorme biodiversiteit helpt verklaren.
Welke bestemming / lodge ?
In Peru zijn drie regenwoud-bestemmingen die relatief gemakkelijk te bereiken zijn en over de noodzakelijke toeristische infrastructuur beschikken: dit zijn Tambopata, Manu en Iquitos (Pacaya Samiria). Elk gebied heeft zijn eigen specifieke karakteristieken, unieke flora en fauna en trekt weer een ander publiek, iets dat ook zeker geldt voor de lodges. Er zijn lodges die meer weg hebben van een bungalowpark, compleet met zwembad en andere recreatieve voorzieningen met vooral ook veel ´gemaakte´ ervaringen, terwijl bij andere meer kleinschalige lodges de natuurbeleving centraal staat en waar avontuurlijke activiteiten afgewisseld worden met meer educatieve ervaringen. Veel van deze lodges zijn actief op het gebied van natuurbehoud en faciliteren wetenschappelijk onderzoek. Tijdens uw bezoek aan deze eco-lodges kunt u dikwijls veel leren over studies en projecten op het gebied van natuurbehoud zoals herbebossing, bescherming van bedreigde plant- en diersoorten, monitoringstechnieken en tal van andere duurzame initiatieven.
Stel uzelf de vraag: wat wil ik doen / zien, hoe zwaar mag het programma en de activiteiten zijn? Van groot belang zijn ook uw voorgaande ervaringen met het regenwoud en de verwachtingen die u heeft bij een bezoek aan de jungle: Sommige plekken zijn juist geschikt voor families met kinderen, andere voor mensen met behoefte aan wat extra comfort en weer andere lodges voor mensen die de ongerepte natuur en wildernis willen ervaren met enkel de hoogstnodige voorzieningen. Uiteraard is het budget ook een bepalende factor. Hulp nodig? Neem contact met ons op om u te laten voorlichten over de verschillende bestemmingen en mogelijkheden.
Bezoekwijze – Een lodge, riviercruise of een avontuurlijke trektocht ?
Er zijn verschillende manieren om het regenwoud te verkennen. De meeste mensen kiezen voor een verblijf in één lodge om daarvandaan middels uitstapjes en wandelingen de omliggende jungle te verkennen. Hierbij heeft u keuze uit verschillende lodges en verschillende programma´s. Duurdere lodges hanteren soms een a la carte systeem, een menukaart, waar u ter plekke uw dag-tot-dag-programa kunt samenstellen. Vanuit Iquitos kunt u eventueel ook een (luxe) riviercruise maken, waarbij u op een zeer comfortabele manier een groot waterrijk gebied kunt verkennen. Ten slotte zijn er nog avontuurlijke trektochten, waarbij u van kamp naar kamp trekt en ook één of meerdere nachten in de jungle kampeert (in tenten of onder een klamboe in een schuilhut), een zeer bijzondere ervaring.
Iquitos: Pacaya Samiria en het Tamshiyacu-Tahuayo reservaat
Iquitos is de hoofdstad van het departement Loreto, dat ligt in de Amazonebekken, het is de grootste stad van de Amazone die niet over de weg bereikbaar is. Het is dus enkel bereikbaar door de lucht of over de rivier. Iets ten noorden van Iquitos vloeien de Marañon en Ucayali samen, en vormen de machtige Amazone-rivier, die duizenden kilometers verder uitmondt in de Atlantische Oceaan.
Het regenwoud bij Iquitos biedt verschillende mogelijkheden, van comfortabele en toegankelijke jungle-lodges in de buurt van Iquitos, tot meerdaagse luxe-cruises over de Amazone-rivier en/of door het gigantische reservaat Pacaya Samiria waarbij u steeds op een andere plek overnacht. De meest interessante eco-lodges liggen wat verder van Iquitos, in een inheems natuurreservaat niet ver van het nationale reservaat Pacaya Samiria.
Pacaya Samiria is het op één na grootste beschermde natuurgebied van Peru. Dit is een paradijs voor natuurliefhebbers, met een biodiversiteit die meer dan 1000 diersoorten en 965 soorten wilde planten omvat. Het gebied staat ook wel bekend als spiegel-oerwoud, dankzij de prachtige luchtreflecties op het stilstaande water, wat de zonsondergangen en avondluchten nog indrukwekkender maakt. Dit is ook het leefgebied van de piranha, de rivierdolfijn en de paiche (Arapaima Gigas), de grootste zoetwatervis die een lengte kan bereiken van wel 4 meter! Dit park is ook vanuit botanisch oogpunt zeer interessant, behalve veel aquatische planten, waaronder ook de gigantische victoria waterlelies, staan er bomen op stelten, zoals de aquaje en renaco. De vochtige, tropische en overstroomde bossen van het reservaat vormen een autonoom ecosysteem met oxbow-meren, lagunes en moerassen.
Niet ver van Pacaya Samiria reservaat bevindt zich in het Tamshiyacu-Tahuayo reservaat, een ander beschermd natuurgebied, met een vergelijkbaar ecosysteem als dat van Pacaya Samiria, maar met wat meer droge stukken oerwoud die nooit overstromen, waardoor de biodiversiteit hier nog groter is. Aan de Yanayacu Rivier staan een paar prachtige eco-lodges die nauw samenwerken met lokale gemeenschappen. Veel van de activiteiten zijn water-gerelateerd (kajakken, vissen op piranhas, zwemmen met rivierdolfijnen en boottochtjes voor het observeren van wilde dieren, vogels, amfibieën en andere diersoorten), maar ook staan er ook wandelingen op het programma en kunt u een lokale gemeenschap bezoeken.
Dieren die u hier kunt spotten: luiaards, verschillende soorten apen, lamantijnen (zeekoeien), roze rivierdolfijnen, reuzenotters, anaconda´s, capibaras, kaaimannen en schildpadden om er maar een paar te nemen.
Meer informatie over het door ons aanbevolen programma in het Tamshiyacu-Tahuayo reservaat “Zoetwater – Muyuna Lodge”.
Manu
Vanuit Cusco is het slechts een uur of vier rijden naar de grenzen van Nationaal Park Manu, tot Unesco Werelderfgoed verklaard in 1987. Vanaf hier is het echter nog een dag of 2 per auto en boot naar de zogenaamde Gereserveerde Zone, volgens vele onderzoekers en biologen één van ‘s werelds meest ongerepte natuurgebieden.
Manu is een stuk lastiger te bereiken dan Tambopata, en dat geldt zeker voor de gereserveerde zone, het best beschermde deel van Manu. Om de gereserveerde zone te kunnen bezoeken heeft u een speciale vergunning nodig.
De reis naar Manu is al een ervaring op zich: Vanuit Cusco reist u dwars door de Andes naar het stadje Paucartambo, waarvandaan u naar de ingang van het nationale park rijdt op een hoogte van 4200 meter. Hier begint de spectaculaire afdaling over een onverharde weg naar het tropische laagland, eerst rijdt u door het prachtige nevelwoud, de weg kronkelt zich langs watervallen en diepe kloven langzaam naar beneden, waarbij u het landschap snel ziet veranderen en de temperatuur steeds verder oploopt totdat u de oevers van de Alto Madre de Dios rivier bereikt, waar de reis voortgezet wordt in een gemotoriseerde kano.
De meeste tours naar Manu duren 4 of 5 dagen, waarbij u in twee verschillende lodges overnacht. Deze tours komen niet in de gereserveerde zone, maar geeft u wel een goede indruk van de . Tours naar de gereserveerde zone nemen vaak 6 tot 9 dagen in beslag. Bij een bezoek aan Manu ligt de nadruk meer op de natuurbeleving en minder op comfort. U bent ook veel meer onderweg, waar u over land en water van lodge naar lodge reist. De tours zijn behoorlijk intensief, u dient dan ook te beschikken over een avontuurlijke en flexibele instelling en een goede fysiek. Manu geldt als een dure bestemming, juist vanwege de complexere logistiek. Een bezoek aan Manu is echt een bijzondere en complete ervaring!
In de gereserveerde zone komt u weinig andere toeristen tegen en is het spotten van wild een stuk eenvoudiger, ervaringen die u slechts met weinig anderen moet delen, want de bezoekcapaciteit is beperkt. Als u enkel het laagland-deel van Manu wenst te bezoeken, kan dat eventueel ook via Puerto Maldonado (vlucht) waarna u nog enkele uren over land en per boot over de Madre de Dios-rivier naar uw lodge zal worden gebracht. Dit zijn exclusieve lodges die moeilijk bereikbaar zijn, wat het bezoek ook vrij kostbaar maakt.
Manu strekt zich uit van de hoge Andes – 4200 meter boven zeeniveau – tot slechts zo’n 300 meter boven zeeniveau. Gewoon een paar cijfers; in Manu zijn: 222 soorten zoogdieren, 99 soorten reptielen, 140 amfibie-, ruim 1000 vogel- en 210 verschillende vissoorten geteld. Los van de vele onbeschreven of onontdekte dieren, staat de teller daarnaast bijvoorbeeld op 1307 vlinder-, 330 mier-, 136 libellen- en 650 keversoorten.
Mensen? Die zijn er ook, maar in veel mindere mate. Heel Nationaal Park Manu, met 15.328 km² het grootste Nationale Park van Peru, heeft naar schatting slechts 17000 inwoners.
In Manu kent een ongeëvenaarde diversiteit aan dieren, waaronder maar liefs 14 verschillende apensoorten, luiaards, reuzenotters, capibaras, zwarte kaaimannen, ara´s, tapirs en een groot aantal reptielen en amfibieën. U heeft hier bovendien ook een aardige kans om een jaguar te spotten. In 2019 werd dit dier in 40% van de tours door de gereserveerde zone waargenomen.
Meer informatie over onze Manu reizen “Expeditie Manu” en “Manu Biosfeer Reservaat”.
Paititi
Ergens ten oosten van de Andes, verborgen in de wildernis van het regenwoud, ligt de legendarische Inca-stad Paititi, met haar fabuleuze rijkdom van goud, zilver en juwelen. Vele zestiende- en zeventiende-eeuwse kronieken verhalen over deze stad, en meer dan één Spaanse avonturier is op zoek naar haar eeuwige rijkdom in de Amazone verdwenen. De belangstelling voor Paititi werd nieuw leven ingeblazen door een in 2001 in de Roomse Jezuïeten-archieven gevonden verslag uit omstreeks 1600 aan de Paus. Een aantal onderzoekers situeert Paititi in het Pantiacolla-gebergte in Manu en de plek wordt in verband gebracht met mogelijke Inca-expedities naar deze regio.
Nog steeds herbergt de Madre de Dios-regio 18 inheemse culturen. Vele bewoners leven vrijwel zonder contact met de buitenwereld, op dezelfde wijze als hun voorouders duizenden jaren lang deden. Geschat wordt dat er enkele honderden mensen in dit deel van de Amazone wonen, die nog nooit contact met de westerse wereld hebben gehad.
Tambopata
Tambopata is één van de andere provincies van het departement Madre de Dios (letterlijk vertaald als de Moeder van God, een synoniem voor de Maagd Maria). Deze wat bombastische naam reflecteert de onbekendheid van de Spanjaarden met deze regio enigszins.
Vanuit Tambopata grenst aan een ander groot nationaal park, Bahuaje Sonene. Dit nationaal park strekt zich uit tot aan de grens met Bolivia. Aan de andere kant van de grens ligt het beroemde Madidi Nationaal Park, een ander beschermd natuurgebied met een indrukwekkende biodiversiteit. Dit aaneengesloten gebied van beschermde natuurparken staat bekend om zijn ongeëvenaarde biodiversiteit. Alleen in Tambopata zijn er al 10.000 planten-, 600 vogel-, 200 zoogdier- en duizenden insectensoorten geteld.
Vanuit Cusco of Lima vliegt u naar Puerto Maldonado, de hoofdstad van het departement Madre de Dios gelegen op slechts 55 kilometer van de grens met Bolivia. Hier stroomt de smallere Tambopata-rivier in de brede Madre de Dios-rivier. Dit is de meest populaire regenwoud bestemming van Peru. Bezoekers aan dit gebied hebben de keuze tussen een groot aantal lodges (naar schatting 25 tot 30) die ruwweg onderverdeeld kunnen worden in twee groepen. De lodges aan de bredere Madre de Dios-rivier en de lodges aan de smallere Tambopata-rivier. Tussen de lodges bestaan grote verschillen, niet alleen in de kwaliteit van de dienstverlening en natuurbeleving, maar ook de mate van exclusiviteit, kansen op het zien van bijzondere dier- en plantensoorten en de kwaliteit van de geboden services en organisatie. De ligging van de lodge is erg bepalend.
Het merendeel van de lodges ligt iets ten oosten van Puerto Maldonado op slechts een half uur tot anderhalf uur varen aan de veel bredere en drukker bevaren Madre de Dios-rivier. Deze lodges kenmerken zich door een goede bereikbaarheid en zijn over het algemeen aantrekkelijker geprijsd. Ze zijn vaak iets meer gericht op comfort en wat meer gemaakte ervaringen, met activiteiten als een bezoek aan een canopy walkway, een nachtelijke zoektocht naar kaaimannen of een bezoek aan een apen-eiland. Hier ligt ook het prachtige Sandoval Lake, waar ook rivierotters kunt spotten. Een nadeel is dat dit gebied drukker bezocht wordt, zeker in het hoogseizoen, en de ervaring iets minder exclusief .
De lodges aan de smallere Tambopata-rivier zijn wat kleinschaliger en intiemer en liggen ook verder van de bewoonde wereld. De meeste lodges liggen op één tot 2.5 uur varen van Infierno een lokale gemeenschap op een half uur rijden van Puerto Maldonado. De natuur is hier gevarieerder en mooier met ook meer primaire bossen. De Tambopata meandert zich een weg door het oerwoud. In de droge tijd (juni t/m september) ontstaan er veel zandbanken, waar u meer kansen heeft op het zien van bepaalde dier- en vogelsoorten. Ook zijn er natuurlijke uitzichtpunten waar u een prachtig uitzicht heeft over de rivier en de jungle. De wereldberoemde macaw clay-licks liggen meer stroomopwaarts aan de Tambopata, maar met wat geluk kunt u deze prachtige vogels ook spotten bij de kleinere clay-licks dichter bij Puerto Maldonado. In zijn algemeenheid geldt, hoe verder van de stad, hoe rustiger het is en hoe groter de kans op het zien van fauna. Helaas geldt dat ook voor de prijs, de verderaf gelegen lodges zijn vaak ook exclusiever en dus duurder.
Bijna alle jungle lodges liggen aan de rand van het Tambopata Reservaat, in de zogenaamde bufferzone. De enige lodge die binnen de gereserveerde zone van het Tambopata-reservaat ligt is het Tambopata Research Center op zes en een half uur varen van Puerto Maldonado. Dit biologisch onderzoeksstation bevindt zich vlakbij de grootste klei-lik ter wereld, de Colorado klei-lik waar dagelijks honderden ara´s en papegaaien samenkomen om zich te voeden aan de mineralen in het klei, een onvergetelijke ervaring! Dit is een plek waar zelfs de filmmakers van National Geographic op af komen en waar geregeld jaguars worden waargenomen!
Voor een bezoek aan Tambopata trekt u liefst vier of vijf dagen uit, drie dagen is wel erg kort, zeker omdat er op de dag van aankomst en van vertrek bijna geen activiteiten geprogrammeerd staan. Tambopata is gemakkelijk te bereiken door de lucht, met directe vluchten vanuit Lima of Cusco. Het is zelfs mogelijk om van Cusco de nachtbus te nemen, maar om veiligheidsredenen raden we dit af.
Meer informatie over twee door ons aanbevolen programma´s “Inotawa – Tambopata Expeditie” en “Tambopata Ecolodge – Ontmoeting Regenwoud”.
Koud in het regenwoud!
Neem een dikke trui mee als u naar het regenwoud van Tambopata gaat! Nee, wij maken geen grapje. Tambopata wordt regelmatig en zonder enkele waarschuwing vooraf getroffen door zogenaamd ‘friajes´, koude winden afkomstig van de zuidelijker gelegen bergen, en de temperatuur kan dalen tot ongeveer 7 graden Celsius. Waarschijnlijk zult u ons vervloeken als u met 33 graden Celsius met muts en sjaal in uw rugzak door de Amazone rondsjouwt, maar we kunnen u maar waarschuwen…
